Fotograaf: Sherilyn Allen
Vanuit het standpunt dat alle paarden onder alle omstandigheden blootsvoets zouden moeten kunnen lopen, worden hoefschoenen door sommigen afgewezen als optie. Dit is spijtig en onterecht. Gebruik van schoenen is geen falen ten opzichte van deze nobele overtuiging, maar een manier om de periode van genezing goed, snel en pijnvrij door te komen. Het is een hulpmiddel dat na verloop van tijd overbodig wordt.
Voordelen
- Pijnvrij bewegen zorgt voor betere doorbloeding en dus voor een snellere ontwikkeling van schokdempende weefsels zoals straalkussen en hoefkraakbeen. Een verbeterde doorbloeding zorgt ook voor een betere aan- en afvoer van respectievelijk zuurstofrijk en -arm bloed. Voedingsstoffen worden beter aangevoerd, afvalstoffen beter afgevoerd. Dit draagt niet alleen bij aan een snellere genezing van de hoefbevangenheid zelf, maar ook van de mogelijke complicaties, zoals abcessen. Een goede beweging versnelt ook het afnemen van oedeem. En laten we niet vergeten dat beweging voor verbranding van koolhydraten en dus gewichtsverlies zorgt. Iets waar veel hoefbevangen paarden baat bij hebben.
- De zoollederhuid kan ontstoken en overgevoelig zijn bij een hoefbevangen paard. In de overtuiging dat beweging goed is voor de genezing kun je het paard onbedoeld overvragen. Je riskeert hiermee beschadiging van de zoollederhuid en abcesvorming. Dit zet je paard zonder enige twijfel een paar stappen terug in het genezingsproces. Met hoefschoenen verlaag je dit risico aanzienlijk.
- In tegenstelling tot therapeutisch hoefbeslag met ondersteuning van de zool en straal valt bij hoefschoenen de ondersteuning steeds even weg als de hoef vrijkomt van de grond. Dit is buitengewoon belangrijk voor de doorbloeding.
- De hoefwand blijft gewoon voortdurend te bekappen en de onderzijde van de hoef wordt optimaal beschermd en ondersteund. Dit in groot contrast met therapeutisch beslag, dat als het ware van de plaats des onheils af groeit. Hoe langer het geleden is dat de hoefsmid is geweest, hoe minder het door hem beoogde effect nog van kracht is.
- Het paard kan eerder weer ingezet worden. Dit is vooral voor jou als eigenaar fijn. Het snelle herstel kan je helpen je motivatie op te krikken. Je paard zal daar alleen maar van profiteren.
- Sommige paarden komen door schoenen eindelijk uit de impasse van voortdurend hoefbevangen zijn. Het zal niet de eerste keer zijn dat een paard door hoefschoenen aan euthanasie ontkomt.
- Een acuut hoefbevangen paard dat tijdens de eerste bekapping niet op drie benen kan staan is vaak wel te bekappen als hij even een schoen aan krijgt aan het been dat belast wordt tijdens het geven van een voet.
- Hoefschoenen zijn weliswaar prijzig, maar toch voordeliger dan beslag. Hoefijzers slijten immers aldoor. Schoenen trek je uit na gebruik. Hierdoor gaan ze veel langer mee.
Nadelen
- Nadeel is, net als bij hoefijzers, de centrifugaalkracht die inwerkt op de hoeven, botten, gewrichten en haarvaten. Waarbij aangetekend moet worden dat het paard in de herstelperiode waarschijnlijk alleen in stap voortbeweegt. Met die centrifugaalkracht zal het dan meevallen.
- Normaal gesproken zorgt de ondergrond waar het paard op loopt voor een gelijkmatige verdeling van de druk over de onderzijde van de hoef. Bij het gebruik van hoefschoenen is dit in mindere mate het geval. Er treedt perifere belasting op. Dat wil zeggen dat het grootste deel van de neerwaartse kracht van het lichaam op de hoef door de hoefwand, en daarmee de lamellenverbinding, gedragen wordt.
- Een paard met schoenen aan voelt de grond niet goed waar het op loopt en kan daardoor vaker struikelen. De grip die de beschoeide hoeven op de ondergrond hebben ‘klopt niet’. Paarden moeten hierdoor soms wennen aan die rare dingen aan hun voeten.
- Sommige paarden kunnen last krijgen van wondjes aan de kroonrand, de hoefballen of in de kootholtes.
- Toegegeven, als de hoefsmid ijzers onderslaat heeft de eigenaar er verder nauwelijks omkijken naar. Hoefschoenen aantrekken is een vaardigheid die je moet ontwikkelen. Het is een extra handeling voor je kunt gaan rijden. Je moet bovendien opletten of ze niet uitgaan.
Inlegzooltjes van een yogamat gemaakt — by (foto: The other horse)
Zooltjes en straalondersteuning
In aanvulling op hoefschoenen zijn er allerhande inlegzooltjes en ondersteuningsmaterialen te koop. Je kunt deze ook zelf maken. De materialen variëren in hardheid. Het is soms even zoeken naar het juiste materiaal. Een goed startpunt is een kniematje. Deze zijn te koop bij tuincentra. Ze zijn gemaakt van een niet absorberend, zacht maar slijtvast materiaal. Ook yogamatjes lenen zich prima voor de vervaardiging van zooltjes.
Heeft het paard te weinig straal?
Straalondersteuning is dan een goed idee. Je bevestigt met duct tape een driehoek ondersteuningsmateriaal in de vorm en maat van een gezonde straal aan de onderzijde van de hoef voordat je de schoen aantrekt. Of je plakt het in de schoen dan wel op het zooltje. Een paard dat jarenlang beslagen is geweest of met vergevorderde rotstraal kan juist dermate gevoelige stralen hebben dat je tijdelijk een driehoek uit de inlegzool wilt snijden om de straal even te ontzien.
Is er sprake van zoolperforatie?
Verwijder dan wat rubber aan de binnenzijde van de zool van de schoen of van de inlegzool om druk op het doorzakkende hoefbeen weg te nemen.
Zachte inlegzooltjes kunnen het hiervóór beschreven probleem van perifere belasting goed oplossen.
Een goede hoefverzorger weet alles van de toepassing van zooltjes en straalondersteuning. Maak gebruik van zijn kennis en laat je voorlichten of laat hem de zooltjes of straalondersteuning maken. Je verliest kostbare tijd door het wiel opnieuw uit te vinden.
Meet de lengte en de grootste breedte van de hoef.
Pasvorm
Niet passende schoenen zijn lastig om aan te trekken, schuren de kroonrand, hoefballen en de kootholte en gaan uit tijdens het rijden. Het is overbodig te zeggen hoe belangrijk het voor het paard en de motivatie van de eigenaar is dat dit alles niet het geval is. Je begint dus met de aanschaf van schoenen die goed passen. Voordat je dit kunt doen moet je de maat op nemen of laten nemen. Dit gebeurt op een goed bekapte hoef. Bij nagenoeg alle hoefschoenen is de maatvoering gebaseerd op de lengte en de grootste breedte van de hoef. Bij de lengte gaat het om de afstand tussen de teen en de achterzijde van de hiel. Meet dus niet tot aan de achterzijde van de hoefballen.
Maten hebben meestal enige overlap.
Als de lengte en breedte in verschillende maten vallen, kun je het beste de grootste van de twee kiezen. Is het verschil meer dan een maat, kijk dan of een ander model of merk schoen wél een maat heeft die aansluit bij de hoeven van jouw paard.
Als een schoen niet perfect past, kan deze aangepast worden.
Met een verfbrander (hittepistool) is de vorm van een schoen te beïnvloeden. Met een hoefmes en rasp kun je materiaal verwijderen. Zo kan het handig zijn de teen van de schoen meer af te ronden dan de fabrikant heeft gedaan. In het geval van een hoefbeenkanteling wordt het afrolpunt naar achteren gebracht, zodat dit beter aansluit bij de positie van het hoefbeen. Net als bij de inlegzooltjes kun je deze aanpassingen het beste laten doen door iemand die hier ervaring mee heeft. Bij voorkeur is dit degene die je paard ook bekapt.
Een paard dat flink hoefbevangen is en te kampen heeft met een hoefbeenkanteling of een sinker zal de schoenen uren achtereen of zelfs permanent aan hebben. In dit geval is het nog belangrijker dat de schoenen perfect passen. Gebruik hoefsokken, bandages of tape om de kroonrand, kootholte en hoefballen te beschermen. Maak de schoenen regelmatig schoon, desinfecteer ze en laat ze drogen voor je ze weer aandoet. Controleer de pasvorm, de sluitingen en kijk of je paard nog steeds goed loopt met deze schoenen.
Regelmatig en vakkundig hoefonderhoud is vereist om te zorgen dat de schoenen goed blijven passen en gemakkelijk aan- en uitgetrokken kunnen worden.
Een goede hoefverzorger heeft altijd een aantal soorten en maten schoenen bij zich en weet deze zo nodig aan te passen dat ze perfect passen. Is dit niet het geval, dan kan hij je adviseren over de aanschaf, ze snel voor je bestellen of je doorverwijzen naar een collega die zich gespecialiseerd heeft in deze materie.
