Verbeter je mentale fitheid als paardenliefhebber – Fotograaf: Dirk Van Gheluwe
Maar wat is mentale fitheid?
Wat zijn manieren om je mentale fitheid te verbeteren?
Welke vaardigheden kun je ontwikkelen als paardenmens?
Mijn inzichten zijn gesteund op de laatste onderzoeken van menselijke leerprocessen (neurowetenschappen, breinkennis), bewustzijn van onze gedachten en emoties (mindfulness), en “last but not least” op de studie van het gedrag van paarden (ethologie, gedragsbiologie).
Een gezonde paardenmens is niet alleen fysiek maar ook en vooral mentaal fit. Hij heeft die fitheid nodig om zijn talent te ontwikkelen, om creatief te zijn en om een goede relatie met zijn paard te hebben. Hij moet willen leren, problemen onder ogen zien en oplossen, de juiste keuzes maken en emotioneel sterker worden.
Mijn paard en ik kennen elkaar nu zeven jaar. We hebben een sterke connectie. Samen zijn we gelukkig. Ja, het is een wederzijdse liefdesrelatie waarin respect en vertrouwen voor beiden essentieel zijn. Dat was ooit anders! Hij gunde mij de eerste zes maanden geen blik. Op een bepaald moment heb ik (uit pure wanhoop!) beslist om hem het beste van mezelf te geven. En dan luisterde hij ogenblikkelijk. Achteraf begreep ik dat ik die tijd nodig had om te leren met mijn hart te denken in de plaats van met mijn hoofd, en dat hij daar op had gewacht! Nu let ik altijd op mijn emoties wanneer ik bij onze paarden ben. Emoties spelen een belangrijke rol in de manier waarop we met onze paarden omgaan en communiceren. Ik heb de voorbije jaren geleerd dat gevoel, echtheid en duidelijkheid het fundament van de relatie zijn en dat al de rest: trainen, rijden, inspannen,… pas daarna komen.
Gevoelens en emoties bepalen ons gedrag en dat van het paard.
Hoe werkt dat en hoe kan ik daarmee leren omgaan? Waarom is innerlijke rust zo belangrijk? Omdat we beslissingen nemen op basis van onze emotionele staat van zijn en we voor onze paarden veel betere partners zijn wanneer we in spannende situaties rustig kunnen blijven. Dit geldt zeker voor tijdens het rijden maar eigenlijk voor elke omgangsvorm met het paard. En het betekent ook dat we de problemen uit ons mensenleven buiten de stal moeten houden. Want paarden voelen dat we ziek zijn, ze voelen ook dat we slechte dingen over hen denken. Onrust, teveel “ego”, spanning (emotioneel, mentaal, fysiek), pijn, ziekte, frustratie vermoeidheid, onzekerheid, kwaadheid, wantrouwen, noem maar op,… paarden zullen er gespannen op reageren. Ze voelen zich niet veilig en gaan alleen verder. Paard en ruiter vinden elkaar niet, er ontstaat geen samenwerking, geen connectie. Elke ruiter (her)kent die situaties en heeft er – meestal geen zachte – oplossing voor.
Verbeter je mentale fitheid als paardenliefhebber met deze 7 tips:
Verbeter je mentale fitheid tip 1:
Word je bewust van je emotionele fitheidsniveau.
Onder spanning kan je (brein) niet leren. Een overdaad aan stress verlamt de hersenen, waardoor je geen nieuwe informatie kunt opslaan. Eerst ontspannen is de boodschap in dergelijke situatie.
Stel je de volgende situatie voor: een oefening met je paard loopt niet vlot, je maakt telkens dezelfde fout. Leg de schuld dan niet bij je paard. Blijf zacht met de hulpen, doe niets dat de spanning bij je paard verhoogt. Laat je zeker nooit verleiden om te “tonen wie baas is”. Gebruik geen middelen die je paard fysiek pijn doen. Je verliest er in één keer al zijn vertrouwen door.
Je kunt je emotionele fitheid versterken net zoals je door oefeningen je fysieke lichaam versterkt. Neem een stap terug elke keer dat je gefrustreerd of overweldigd voelt en denk na over waarom je je zo voelt. Realiseer je dat het niemands schuld is dat iets niet lukt. Je paard zal je dankbaar zijn en jullie relatie zal er wel bij varen.
Verbeter je mentale fitheid tip 2:
Gebruik geen verhoging van druk als zogenaamde “hulp”.
Stel je voor dat je de controle over je paard verliest. Verhoog dan niet plots de druk op je paard. Plotse veranderingen, impulsieve reacties van jouw kant voegen aan de situatie alleen spanning en stress toe. Adem rustig in en uit zodat je paard de tijd heeft om je vraag te begrijpen en het juiste antwoord te geven. Deze kleine aanpassing zal je emotionele fitheid versterken. Uiteindelijk zullen er steeds minder situaties voorkomen waarop je de controle verliest, omdat je geleerd hebt om te ontspannen en elke uitdaging als een kans te beschouwen.
Verbeter je mentale fitheid tip 3:
Geef aandacht aan plezierige, positieve ervaringen.
Leuke, positieve ervaringen zullen je perceptie veranderen en je helpen ontspannen. Geniet van kleine dingen, bijvoorbeeld je paard dat aan de poort van de weide hallo komt zeggen, het gefrunnik van zijn neus overal aan je lijf. Vind lieve woordjes voor je paard en geniet van elk moment dat jullie samen zijn.
Verbeter je mentale fitheid tip 4:
Geef vaak positieve bevestiging en druk je gevoelens uit.
Het is helemaal niet gek om lief tegen je paard te praten terwijl je hem aan het borstelen bent of om je paard aan het einde van de les uitgebreid te bedanken. Hij heeft tenslotte het beste van zichzelf gegeven, fysiek en mentaal. Jouw gelukkig zijn geeft je paard een goed gevoel. Het zal meer gemotiveerd zijn om de volgende keer met jou samen te werken.
Verbeter je mentale fitheid tip 5:
Succes is een mentale ingesteldheid.
Paarden zijn gevoelige dieren en ze hebben van nature veel energie. Zorg dat je zo ontspannen mogelijk bent als je naar de stal gaat. Denk er aan dat succes een ingesteldheid is. Ontspan en geniet van het moment. Train je hersenen. Dit leidt op de duur tot een betere emotionele fitheid.
Laat je niet door angst verlammen. Overwin je angst om van je paard te vallen, met je paard te springen, een heuvel op te rijden enz. Angst is één van de moeilijkste emoties om jezelf van te bevrijden. Accepteer de moeilijkheden die je tegenkomt en leer er van. Werk stap voor stap. Blijf regelmatig connectie-oefeningen op de grond trainen, met je paard in vrijheid werken.
Verbeter je mentale fitheid tip 6:
Zoek iemand die je begrijpt.
Zoek een trainer die je begrijpt en ondersteunt, iemand met respect voor jou en je paard. Accepteer geen dwangmiddelen. Paard en mens leren enkel als ze rustig en zelfverzekerd zijn.
Verbeter je mentale fitheid tip 7:
Herzie je visie op onderlinge verhoudingen zoals leiderschap, rangorde en meewerkend gedrag.
In de paardenwereld wordt het woord “leiderschap” te pas en te onpas gebruikt. Onze hersenen doen ons graag geloven dat we moeten controle houden, maar de waarheid is dat je het leiderschap van het paard krijgt of niet krijgt. Het paard geeft je zijn vertrouwen wanneer het ervaart dat je hem veilig kan houden. Dat zeggen hem zijn hersenen, dat is zijn instinct. Het kost tijd en geduld om een vertrouwensrelatie te ontwikkelen, maar het resultaat is een paard dat je toestaat om beslissingen te nemen, omdat je bewezen hebt dat je goede keuzes maakt, vanuit je kalmte en innerlijke rust. Paarden zullen iemand volgen die voor hen een veilige omgeving creëert.
