Grenache was zo’n paard dat zich volledig had afgesloten. De vrouw die voor hem zorgde contacteerde me en vertelde me dat Grenache zich altijd perfect gedroeg, maar dat ze het heel moeilijk vond om te verbinden met hem. Grenache was sinds enkele maanden bij haar en hun relatie was vrij jong, maar ze had het gevoel dat er iets ontbrak.

Een paard als Grenache wordt weleens een ‘paard met knopjes’ genoemd. Iets waar sommige ruiters naar zoeken, maar met droefheid moet ik zeggen dat veel van deze paarden zich deels of volledig hebben afgesloten van mensen. Wanneer er verbinding is tussen mens en paard, dan wordt het rijden een deel van een diepere communicatie tussen hen. Bij gebrek aan verbinding en een louter machinale beleving van de paard-mens relatie, verdwijnt waarachtig horsemanship. Totale conditionering doodt elke levende vezel in ieder wezen.

Daarenboven kan het ook enorm gevaarlijk zijn om je te beroepen op louter conditionering. Zo vertelde iemand me ooit een verhaal dat ze had meegemaakt. Een vrouw die meereed tijdens een tocht in de Pyreneeën had net een nieuw paard. Een paard dat totaal geconditioneerd was. Tijdens de tocht ‘drukte’ de vrouw per ongeluk op het verkeerde ‘knopje’ waardoor het paard een beweging uitvoerde waarop beide in een ravijn belandden. Dood.

Conditionering maakt natuurlijk in zekere mate altijd deel van de afspraken die je maakt met je paard. Het vergemakkelijkt de communicatie, door herhaling begrijpt je paard beter wat je van hem vraagt. Maar een omgang met je paard die puur gebaseerd is op conditionering (Pavlov) brengt je paard weg van zichzelf, van zijn natuurlijke reacties om bijvoorbeeld gevaar in te schatten. Zo’n paard-mens relatie is een éénzijdige vorm van communicatie die uitgaat van de mens naar het paard toe. In conditionerende methodes, zoals er vele methodes zijn, denk maar aan Parelli, zie je ook dat de hartsverbinding tussen mens en paard onbestaande is. Paarden worden dan een object. Wanneer je voelt dat je toch iets meer wil in de relatie met je paard dan is het goed om te beginnen met te leren luisteren naar je paard.

Ik vroeg Grenache wat de vrouw kon doen om met hem te kunnen verbinden. Het antwoord was een belofte dat er voor hem gezorgd zou worden. Dat ze ervoor zou zorgen, zelfs al zou ze hem op een bepaald punt moeten verkopen, dat ze voor hem een goede en liefdevolle thuis zou vinden.

Wanneer ik hem daarna vroeg wat ze nog zou kunnen doen, en dit bracht tranen in mijn ogen, kreeg ik geen antwoord… Hij kon niets vragen, hij was het niet gewend om iets te vragen of zelfs om iets te krijgen…

Ik adviseerde de vrouw om uit te zoeken wat Grenache leuk vond, van welk eten hij hield, van welk soort contact hij genoot, wat hij leuk vond als hij bereden werd etc. Wanneer ze hem verschillende ervaringen zou aanbieden zou hij kunnen ontdekken waarvan hij houdt en wie hij is. Wanneer hij zou merken dat zij hem meer ruimte geeft, zou hij zich meer en meer open stellen voor haar. Ook andersom zou de vrouw haar paard leren kennen.

Ik waarschuwde de vrouw ook, want wanneer een paard zich opeens terug gehoord voelt en meer ruimte krijgt is de kans groot dat hij die nieuwe ruimte zou aftasten. Indien ze het paard dan zou benaderen op de oude manier van de vorige eigenaar (in dit geval door slaan, maar ook bij andere vormen van verregaande conditionering altijd door onderdrukking) dan zou hij zich nog meer afsluiten.

Wanneer je deze weg van verbinding bewandelt is het belangrijk om afspraken te maken en grenzen aan te geven op een heldere, liefdevolle en respectvolle manier. Laat mij hier duidelijk in zijn, want liefdevol wil niet zeggen dat je flauw of zwak bent. Iemand die zijn paard onderdrukt en slaat voor het minste laat net zien dat hij zwak is, want een krachtig persoon hoeft zijn paard niet te slaan om gehoor te krijgen van zijn paard.

In een gezonde paard-mens relatie zal een paard reageren op prikkels. Deze reacties zorgen ervoor dat je als mens groeit in het juist leren reageren op deze reacties van je paard. Het doel in dat groeiproces is wederzijds vertrouwen en respect. Dat vraagt tijd en oefening om te leren en de ‘juiste’ manier is toch ook weer anders voor elk paard. Het ene paard zal beter gedijen bij een speelsere benadering, het andere paard bij een serieuzere benadering… Dit is iets dat je enkel van je paard kan leren, door te kijken naar je paard zal je zien wat voor jullie wel werkt en wat niet.