coachpaarden

Fotograaf: Ansje Tallon

Coachpaarden zijn als kameleons…  Van kameleons is alom geweten dat ze van kleur kunnen veranderen. Tot voor kort werd algemeen aangenomen dat ze hun kleuren kunnen aanpassen aan een omgeving, die niet lijkt op de natuurlijke habitat maar dit blijkt niet juist te zijn. Die kleuren dienen voornamelijk om te communiceren. Maar hoe zit dat nu met coachpaarden?

Kan elk paard een coachpaard zijn?

In principe zijn alle paarden geschikt om te helpen bij een coaching. Toegegeven sommigen doen het beter of liever dan anderen, maar allen hebben ze er (al dan niet latent) de capaciteiten voor. Op voorwaarde dat ze goed in hun vel zitten.

Manegepaarden zullen hiervoor logischerwijs niet in aanmerking komen. Door hun onnatuurlijke leefomstandigheden heeft het gros van deze paarden zich uit zelfbescherming immers afgesloten van de buitenwereld. Veelal zijn ze in min of mindere mate depressief en reageren ze minder of nauwelijks op binnenkomende prikkels en op lichaamstaal. Dit maakt hen uiteraard minder geschikt voor deze taak. Voor meer informatie over hoe een depressief paard te herkennen verwijs ik je graag naar een voorgaande blog: Help! Mijn paard is depressief.

Komen getraumatiseerde paarden dan niet in aanmerking?
Toch wel. Net zoals voor ons mensen geldt ook hier dat het uitstekende hulpverleners kunnen zijn op voorwaarde dat ze hun trauma beleefd, geleefd en doorleefd hebben. Dit zijn dan de zogenaamde ervaringswerkers, zoals men ze tegenwoordig noemt. Mensen of dieren, die zich door een penibele levenssituatie geworsteld hebben en deze ervaring nu aangrijpen om anderen in een soortgelijke situatie te helpen.

Maar ook een onbeschreven blaadje heeft zo zijn waardevolle kwaliteiten om in te zetten tijdens een coaching. Algemeen beschouwd kan je dus stellen dat elk paard een coachpaard kan zijn op voorwaarde dat hij het graag doet en zich goed in zijn vel voelt. Daartoe worden ze bij voorkeur op een zo natuurlijk mogelijke wijze gehouden. Dat wil zeggen: vast kuddeverband, natuurlijke voeding (ruwvoer), voldoende natuurlijke lichaamsbeweging en in de mogelijkheid zijn tot het stellen van sociaal gedrag met soortgenoten, het aangaan van vriendschappen en vrije meningsuiting.

Wat maakt een paard zo succesvol?

Het paard als prooi-, vlucht- en kuddedier beschikt over een aantal prachtige eigenschappen waarvan we gebruik kunnen maken bij het coachen.

Prooidier:

Als grazer is het paard voortdurend onderhevig aan mogelijke aanvallen van roofdieren. Dit maakt dat hij continue alert is voor wat er rondom hem gebeurt. Niet enkel visuele, auditieve en olfactorische signalen worden probleemloos opgepikt, ook energetische wijzigingen gaan niet ongemerkt aan hem voorbij. Zo zal een paard toch in staat zijn het roofdier te spotten ondanks de vele moeite dat het zich getroost heeft om rekening te houden met de drie eerste factoren. Simpelweg omdat het paard een verandering in het energieveld gewaar is geworden.

Vluchtdier:

Wanneer het paard in het wild door een aanvaller belaagd wordt, zal deze er in eerste instantie voor kiezen om te vluchten of in sommige gevallen om te vechten. Tijdens een coaching komt ditzelfde naar voren wanneer een paard een discrepantie opmerkt in wat de coachee denkt, voelt en doet. Hij zal dan op gelijkaardige wijze reageren door zich ofwel van je af te keren of je er attent op te maken. De alom bekende fight or flight reactie dus.

Kuddedier:

Een paard kiest steeds voor de veiligheid van de kudde. Net als elke andere grazer ligt ook hun sterkte in hun aantal. Wanneer een coachpaard zich alleen met de coachee in de piste bevindt, zal hij ditzelfde principe toepassen. Hij zal trachtten de mens voor hem te doorgronden zodat hij er een mini-kudde mee kan vormen. Is het veilig om me met jou te verbinden? Kan ik jou het leiderschap toevertrouwen?

Hoe communiceren paarden?

Paarden communiceren uiteraard niet met kleuren zoals de kameleon maar met lichaamstaal en energie. Ruim 55% van de communicatie verloopt via deze weg. Paarden reageren niet enkel sterk op gevoelens en gedragingen van soortgenoten, ook op die van mensen geven ze een duidelijke respons. Tijdens een coaching wordt van deze signalen dankbaar gebruik gemaakt om een coachee tot dieper bewustzijn te brengen.

Wat is de overeenkomst met een kameleon?

Net als een kameleon zijn kleuren wijzigt om met de buitenwereld te communiceren, past een coachpaard zijn gedrag aan om met een coachee te communiceren. Een kleine coaching-anekdote ter illustratie.

Deze anekdote is gepubliceerd met volledige toestemming en goedkeuring van de betreffende persoon. Teneinde zijn/haar privacy te garanderen heb ik ervoor gekozen om zijn/haar naam te wijzigen.

“Huh… hij is zo anders dan de vorige keer.” Stefaan stond perplex. Als jonge dertiger, die zijn hoogsensitiviteit moeilijk kon aanvaarden, vond hij het enorm lastig zich te uiten of voor zichzelf op te komen. Veelal koos hij dan de weg van de minste weerstand door dergelijke situaties te mijden.

Die dag had hij – als verpersoonlijking van zijn, in zijn ogen, gevoelloze vader – Dino uitgekozen om mee samen te werken. Hij had Dino in voorgaande sessies leren kennen als een zelfzeker paard, recht door zee. Een paard dat zonder al te veel poespas meteen doordrong tot de kern van de zaak. Niet die keer. Met laag gehouden hoofd schuifelde hij achter Stefaan aan de paddock in. Onze beide andere paarden, Misty en Fadista maakten ook deel uit van de opstelling.

Hoe mooi waren de inzichten, die Stefaan kreeg toen we beiden vanop een afstand toekeken hoe de paarden de hun toebedeelde rol ter harte namen. Dino, die omwille van zijn ‘no-nonsense appearance’ vaak uitgekozen wordt om het spreekwoordelijke duwtje in de rug te geven, had zich die dag van een totaal andere kant laten zien. Volledig in de huid van de vaderfiguur gekropen, maande hij zijn hulpvrager aan de situatie van een compleet andere kant te benaderen.

De sessie werd afgesloten met meer begrip voor vaders kant van het verhaal. Enkele dagen later ontving ik een mailtje dat het familiefeest rustig en naar Stefaans normen bevredigend verlopen was.

The horse is a mirror to your soul and sometimes you might not like what you see in the mirror – Buck Brannaman

Niet alleen coachees worden gecoacht door mijn paarden. Ook ik mag op regelmatige basis waardevolle lessen van hen ontvangen. Paarden bezitten een onmetelijke bron van wijsheid en willen deze maar al te graag delen met wie bereid is om te luisteren.

Hoe zit dat met jou?

Ben jij bereid om te luisteren?
Durf jij in de spiegel te kijken die ze ons voorhouden?
Welke lessen heb jij al mogen ontvangen?
Ik hoor het graag.